ਲੁਧਿਆਣਾ, 21 ਫਰਵਰੀ ( ਰਾਜਨ ਜੈਨ)-ਭਾਰਤ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ, ਰੂਸ ਅਤੇ ਚੀਨ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਕੁਲੀਨ ਕਲੱਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਸੰਕੇਤ ਹਨ। ਇੰਡੀਅਨ ਸਪੇਸ ਰਿਸਰਚ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ (ਇਸਰੋ) ਨੇ ਸਬ-ਓਰਬਿਟਲ ਸਪੇਸ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਕੁਝ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਹ ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ ਅਮਲਾ, ਜਨਤਕ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਅਤੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮੰਤਰਾਲੇ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਦਫ਼ਤਰ (ਪੀ. ਐੱਮ. ਓ.) ‘ਚ ਰਾਜ ਮੰਤਰੀ ਡਾ: ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕੀਤਾ |
ਡਾ: ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਗੱਲ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਸਭਾ ਵਿੱਚ ਸੰਸਦ ਮੈਂਬਰ ਸੰਜੀਵ ਅਰੋੜਾ ਵੱਲੋਂ ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ ਸਪਾਟੇ ਬਾਰੇ ਪੁੱਛੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ ਕਹੀ। ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਖੋਜ ਸੰਗਠਨ (ਇਸਰੋ) ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟੇ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ ਅਲਾਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਬਜਟ ਦੇ ਵੇਰਵੇ ਦਿਓ।ਅਰੋੜਾ ਦੇ ਸਵਾਲ ਦੇ ਜਵਾਬ ਵਿੱਚ, ਡਾ: ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ: “ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ‘ਗਗਨਯਾਨ’ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਲੋ ਅਰਥ ਓਰਬਿਟ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਪੁਲਾੜ ਉਡਾਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਦਾ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਾ ਪੂਰਵਗਾਮੀ ਹੈ। ਇਸਰੋ ਨੇ ਸਬ-ਓਰਬਿਟਲ ਸਪੇਸ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਮਿਸ਼ਨ ਲਈ ਕੁਝ ਸੰਭਾਵਨਾ ਅਧਿਐਨ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਓਰਬਿਟਲ ਸਪੇਸ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਮਿਸ਼ਨ ਗਗਨਯਾਨ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਪ੍ਰਤੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਮਿਲੇਗਾ।”ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਅੱਜ ਇੱਥੇ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਾਸੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸੱਚਮੁੱਚ ਮਾਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰੋ ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਹੈ। “ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਨਵੇਂ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ”, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਪਲਬਧ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸਰੋ ਪੁਲਾੜ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 61 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਬੰਧਾਂ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਰਿਹਾ ਹੈ।ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਪੁਲਾੜ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਅਧੀਨ ਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪੇਸ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਐਂਡ ਆਥੋਰਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਸੈਂਟਰ [IN-SPACe] ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਿੰਗਲ ਵਿੰਡੋ ਏਜੰਸੀ ਵਜੋਂ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਪੁਲਾੜ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਨਿੱਜੀ ਖੇਤਰ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਅਤੇ ਅਧਿਕਾਰਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਪੁਲਾੜ ਵਿਗਿਆਨ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਉੱਦਮੀ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। IN-SPACe ਨਿੱਜੀ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਨਾਲ ਇਸਰੋ ਕੇਂਦਰਾਂ ‘ਤੇ ਉਪਲਬਧ ਤਕਨੀਕੀ ਸਹੂਲਤਾਂ ਅਤੇ ਮੁਹਾਰਤ ਨੂੰ ਸਾਂਝਾ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਿਧੀਆਂ ਲੈ ਕੇ ਆਵੇਗਾ।ਆਪਣੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਉਮੀਦ ਪ੍ਰਗਟਾਈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨਵੀਂ ਪਹਿਲਕਦਮੀ ਆਖਰਕਾਰ ਪ੍ਰਾਈਵੇਟ ਭਾਰਤੀ ਪੁਲਾੜ ਉਦਯੋਗ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਨੂੰ ਦਿਸ਼ਾ ਦੇਵੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਚੰਗੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸਰੋ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ 61 ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸਹਿਯੋਗ ਅਤੇ ਸਬੰਧ ਵੀ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤੇ ਹਨ।
ਬਾਕਸ —
ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਵਪਾਰਕ ਉਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਮਨੋਰੰਜਨ ਆਦਿ ਲਈ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਦੋ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਬਪਤੀਆਂ, ਰਿਚਰਡ ਬ੍ਰੋਨਸਨ ਅਤੇ ਜੈਫ ਬੇਜੋਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜੋ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਰਾਕੇਟ ਅਤੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਵਜੋਂ ਪੁਲਾੜ ਵਿੱਚ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰਾ ‘ਤੇ ਲਿਜਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਰੂਸੀ ਸੋਯੂਜ਼ ਪੁਲਾੜ ਯਾਨ ਹਰ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਸੈਲਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਸਪੇਸ ਐਡਵੈਂਚਰਜ਼ ਸਪੇਸ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਏਜੰਸੀ ਸੀ। ਇਹ ਏਜੰਸੀ 1998 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕੀ ਅਰਬਪਤੀ ਰਿਚਰਡ ਗੈਰੀਅਟ ਦੁਆਰਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਨਾਸਾ ਅਤੇ ਰੂਸੀ ਪੁਲਾੜ ਏਜੰਸੀ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਪੁਲਾੜ ਸੈਰ-ਸਪਾਟਾ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ, ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਅਤੇ ਉੱਦਮੀਆਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਉਹ ਨਿੱਜੀ ਮਿਸ਼ਨ ਲਾਂਚ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਵਧੇਰੇ ਲੋਕ ਪੁਲਾੜ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਕਰ ਸਕਣ। ਇਸ ਨੇ ਸਪੇਸ ਟੂਰਿਜ਼ਮ ਦੀ ਧਾਰਨਾ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।
